Ba tháng đầu tiên là thời kỳ quan trọng và khó khăn nhất của mẹ và bé. Bởi đây là giai đoạn cơ thể bà bầu ba tháng đầu có những thay đổi rõ rệt, hiện tượng ốm nghén cũng làm cho đa số chị em gặp nhiều khó khăn trong việc ăn uống, nghỉ ngơi.
Để sức khỏe của mẹ được đảm bảo, thai nhi được an toàn và phát triển, các chị em cần chú ý đến một số thực phẩm và hoạt động nên kiêng như sau:
1. Những thực phẩm cần hạn chế và tránh xa
– Không nên ăn và hạn chế các loại thức ăn chứa nhiều chất béo, đồ nướng, đồ chiên xào: các loại thức phẩm này có thể làm cho cơ thể bà bầu thêm nóng, nhất là vào mùa hè, từ đó dẫn đến hiện tượng rôm sảy, mụn nhọt.Các thực phẩm chứa nhiều chất béo cũng dễ gây béo phì cho mẹ và tăng huyết áp cho thai nhi. Ngoài ra, các loại thức ăn khi thông qua chiên nướng sẽ sinh ra một loại chất độc hại có tên là acrylamide, khi thai phụ hấp thụ lượng chất này quá nhiều sẽ làm cho thai nhi chậm phát triển, sinh ra nhẹ cân và rất có hại cho não bộ của bé sau này.
– Các thực phẩm tái, sống: một số loại thực phẩm tái sống như thịt, hải sản, sốt mayonnaise…chứa một số chất như coliform, toxoplasmosis, và salmonella… làm cho bà bầu có nguy cơ ngộ độc rất cao, đặc biệt có thể gây sẩy thai, thai chết lưu hoặc các biến chứng nguy hiểm khác cho mẹ và thai nhi.
– Hạn chế ăn các loại cá chứa hàm lượng thủy ngân cao như cá thu, cá kiếm, cá kình…Mặc dù trong các loại cá này cũng chứa một số chất dinh dưỡng cần thiết và quan trọng cho bà bầu như canxi, omega-3…Tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu hàm lượng thủy ngân trong các loại cá này khá cao cộng thêm chất bảo quản do đánh bắt xa bờ sẽ gây hại cho sự phát triển não bộ và hệ thần kinh của thai nhi. Do vậy, để đảm bảo sự an toàn cho sức khỏe của cả mẹ và thai nhi, các chị em có thể thay thế bằng cách ăn cá hồi, các loại cá nước ngọt hoặc chỉ ăn dưới 170g/tuần các loại cá này.
– Một số loại trái cây như dứa, nhãn, đu đủ xanh, vải thiều… Trong quả dứa có chứa chất bromelain, đặc biệt là trong dứa xanh và dứa chưa chín hẳn hàm lượng bromelain rất cao có khả năng làm mềm tử cung, kích thích co bóp tử cung, nếu ăn nhiều dứa trong thời gian 3 tháng đầu có thể dẫn đến nguy cơ sảy thai.
Trong suốt thời gian thai kỳ thân nhiệt của mẹ bầu sẽ tăng lên so với mức bình thường, đặc biệt là trong 3 tháng đầu mà nhãn và vải thiều lại có tính nóng, khi chị em ăn nhãn, vải thiều vào thân nhiệt sẽ tăng thân nhiệt cho thai, khí huyết không điều hòa, gây đầy hơi, nôn mửa, nặng hơn có thể dẫn đến xuất huyết, sảy thai.
Ngoài ra, trong thời gian thai kỳ, đặc biệt 3 tháng đầu tiên khi thai nhi còn đang yếu, tuyệt đối các chị em không nên ăn đu đủ xanh và đu đủ chưa chín hẳn bởi vì trong đu đủ xanh và đu đủ chưa chín hẳn có chứa chất apain, prostaglandin và oxytocin, trong đó chất papain có thể khiến tế bào phôi thai bị phá hủy, còn prostaglandin và oxytocin làm co bóp tử cung, đẩy thai nhi ra ngoài sớm, điều này sẽ gây sảy thai nếu như thai nhi chưa đủ tháng.
– Các đồ uống có hại như bia, rượu, cà phê, các đồ uống có ga…cũng là nằm trong danh mục các mẹ cần tránh khi mang bầu.
2. Những hoạt động cần kiêng
– Tập thể dục, lao động quá sức: 3 tháng đầu là giai đoạn thai nhi còn yếu, các vận động như kiễng, gập người lên xuống thường xuyên, bắt chéo chân quá lâu, leo trèo…trong quá trình tập thể dục hay lao động sẽ gây ra tình trạng chóng mặt, choáng váng, suy giãn tĩnh mạch…gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.
– Quan hệ tình dục: Theo các bác sĩ, quan hệ tình dục trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ có thể dẫn đến hiện tượng chảy máu âm đạo, gây ra các triệu chứng bất thường về nước ối, nhau thai, dọa sảy thai, sinh non…Các hành động quan hệ tình dục quá mạnh có thể làm thai nhi bị đau và ảnh hưởng xấu.
– Làm đẹp (nhuộm tóc, sơn móng tay, móng chân, xông hơi, tắm hơi): Trong giai đoạn này thai nhi rất nhạy cảm và dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài, các hóa chất có trong thuốc nhuộm tóc, chất phlatales có trong sơn móng tay có thể ảnh hưởng xấu cho não và hệ thần kinh của bé, giảm chỉ số IQ ở trẻ khi ra đời.
Ngoài ra, khi có bầu, cơ thể các chị em tăng cao, việc xông hơi, tắm hơi có thể làm cho thân nhiệt các chị em tăng lên nhiều hơn, điều đó có thể gia tăng nguy cơ sảy thai hoặc dị tật cho thai nhi. Vì vậy, để được an toàn cho mẹ và bé các chị em hãy tránh xa các dịch vụ tắm hơi, xông hơi nhé!
Thúy Diễm